„Wywłaszczenie” przez ograniczenie korzystania z nieruchomości w trybie art. 124. Ustawy o gospodarce nieruchomościami i ustaw szczególnych

Zgodnie z art. 124 ustawy o gospodarce nieruchomościami starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, może ograniczyć, w drodze decyzji, sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na zakładanie i przeprowadzenie na nieruchomości ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących celowi publicznemu, nawet jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości nie wyraża na to zgody. Ograniczenie to następuje zgodnie z planem miejscowym, a w przypadku braku planu, zgodnie z decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Proponowane szkolenie ma na celu przybliżenie aktualnej problematyki związanej z ograniczeniem korzystania z nieruchomości poprzez zezwolenie na realizację inwestycji sieciowych wbrew woli właściciela oraz konsekwencjami takiej decyzji po stronie organu i po stronie właścicielskiej. Zajęcia będzie prowadzone w oparciu o najnowsze orzecznictwo sądów administracyjnych i sądów powszechnych.

• Poszerzenie wiedzy uczestników nt. problematyki ograniczonego korzystania z nieruchomości w trybie art.124 u.g.n. i przepisów szczególnych. Uczestnicy dowiedzą się w jakich przypadkach decyzja starosty nabiera rygoru natychmiastowej wykonalności, a w jakich takiej podstawy nie ma.
• Rozpatrywanie przypadków przy czasowym ograniczeniu korzystania z nieruchomości i do czego zobowiązany jest właściciel takiej nieruchomości.
• Omówienie znaczenia rokowań poprzedzających ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości. Jakie dokumenty winny być dołączone do wniosku o wydanie decyzji ograniczającej korzystanie z nieruchomości?
• Omówienie sytuacji, w których właściciel może domagać się: odszkodowania za szkody powstałe wskutek ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości lub roszczenia wykupu nieruchomości.
• Prezentacja aktualnego orzecznictwa, praktyki i stanowisk organów kontroli.

I. Wprowadzenie:

1. Kompetencje starosty w obszarze ograniczania korzystania z nieruchomości – kompleksowe omówienie i zestawienie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami i ustaw szczególnych.
2. Umiejscowienie art. 124 u.g.n. i następnych w systemie gospodarowania nieruchomościami oraz cel i charakter tych przepisów w zakresie wpływu organów władzy publicznej na korzystanie z nieruchomości prywatnych.

II. Zastosowanie art. 124 u.g.n. w praktyce funkcjonowania organu:

1. Przesłanki ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości przez starostę oraz wyłączenia i ograniczenia w zastosowaniu przepisu.
2. Rygor natychmiastowej wykonalności decyzji starosty – w jakich przypadkach nie ma podstaw do jego nadawania (przestawienie aktualnego orzecznictwa sądów administracyjnych).
3. Podmiot wnioskujący o zezwolenie na zakładanie i przeprowadzenie ciągów i urządzeń oraz jego uprawnienia i obowiązki.
4. Przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego. Czy starosta może być adresatem żądań i roszczeń właściciela?

III. Czasowe ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości na podstawie władztwa administracyjnego – odrębności, szczególne regulacje i wymogi formalne nałożone na organ:

1. Zobowiązanie właściciela do udostępnienia nieruchomości celem wykonania konserwacji i remontów sieci oraz usuwania awarii.
2. Zobowiązanie do udostępnienia nieruchomości celem zakładania elementów trakcji, znaków i sygnałów drogowych oraz ciągów pieszych.

IV. Właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości objętej wnioskiem o zezwolenie na zakładanie i przeprowadzenie ciągów lub urządzeń:

1. Rokowania poprzedzające ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości – w jaki sposób powinny być przeprowadzone i jakie dokumenty winny być dołączone do wniosku o wydanie decyzji ograniczającej korzystanie z nieruchomości?
2. Pozorność rokowań jako podstawa zaskarżenia decyzji organu - przedstawienie aktualnego orzecznictwa sądów administracyjnych.
3. Przesłanka uniemożliwienia dalszego prawidłowego korzystania z nieruchomości w sposób dotychczasowy oraz jej aktualna interpretacja w praktyce działania organów oraz w orzecznictwie.
4. Odszkodowanie jako wynagrodzenie za szkody powstałe wskutek ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości - przedstawienie podstawowych zasad ustalania odpowiedzialności właściwych organów oraz miarkowania świadczeń.
5. Roszczenie o wykup nieruchomości oraz sposób jego realizacji przez właściciela i warunki skuteczności.

Szkolenie jest skierowane przede wszystkim do pracowników starostw powiatowych oraz urzędów miast na prawach powiatu, realizujących czynności zastrzeżone dla starosty wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej, ale również do pracowników urzędów tych gmin, które prowadzą lub zamierzają prowadzić inwestycje w ramach których może być konieczne ograniczanie korzystana z nieruchomości prywatnych.

Doświadczony trener, od 2008 roku prowadzi wysoko oceniane szkolenia z zakresu gospodarki nieruchomościami publicznymi i obrotu nieruchomościami. Absolwent aplikacji sądowej. Autor kilkudziesięciu publikacji z zakresu gospodarowania nieruchomościami publicznymi, cywilno-prawnych aspektów obrotu nieruchomościami i zamówień publicznych.