Polityka rachunkowości w jsfp - tworzenie i aktualizacja zapisów. Kwestia odpowiedzialności, elementy obligatoryjne, przykładowe instrukcje

Polityka rachunkowości to istotny dokument dla jednostki sektora finansów publicznych, który stanowi zbiór zasad dotyczących rachunkowości w instytucji. Każda zmiana czy aktualizacja jej treści spowodowana m. in. nowelizacjami prawa, statutu, realizacją zaleceń pokontrolnych, istotną zmianą struktury organizacyjnej jednostki, czy też zmianą przedmiotu jej działalności, wymaga staranności i rzetelności przy jej wprowadzaniu. Nowa kadencja samorządu jest świetną okazją do weryfikacji polityki rachunkowości w swojej jednostce, sprawdzenia jej zapisów ze zgodnością regulacji prawnych.

Proponujemy, Państwu uczestnictwo w szkoleniu, które ma na celu usystematyzowanie wiedzy z zakresu elementów polityki rachunkowości, jako jednego z najważniejszych dokumentów każdej jednostki czy zakładu budżetowego.

Podczas zajęć prowadząca:

• Przekaże wiedzę na temat wybranych i stosowanych przez jednostkę zasad (polityki) rachunkowości.
• Omówi rozwiązania dopuszczone przez ustawę o rachunkowości oraz przepisy szczególne, zapewniające właściwą jakość prowadzonej ewidencji księgowej i sporządzenie sprawozdań finansowych.
• Wytłumaczy, jakie są wymogi w zakresie obligatoryjnych, jak i fakultatywnych elementów składowych polityki rachunkowości, ze wskazaniem ich znaczenia w poprawnym prowadzeniu rachunkowości jednostki.

• Zapoznanie z zakresem odpowiedzialności kierownika jednostki oraz głównego księgowego i ich niezbywalnymi obowiązkami w obszarze tworzenia i aktualizowania zasad (polityki) rachunkowości.
• Poznanie możliwości w zakresie stosowania uproszczeń i wykorzystywania krajowych standardów rachunkowości oraz poprawnych uregulowań na temat wewnętrznych procedur jednostki, oraz tego, co obejmuje rachunkowość jednostki, możliwych, dodatkowych ustaleń, które są normowane zapisami polityki rachunkowości oraz zaprezentowanie zmian, które wymagają, a które nie wymagają jej nowelizacji.
• Zdobycie wiedzy na temat zapisów, jakie należy wprowadzić do polityki rachunkowości i najważniejszych instrukcji, z uwzględnieniem sytuacji, kiedy jednostka chce stosować elektroniczny obieg i kontrolę dokumentów księgowych, czy ich dekretację.
• Uzyskanie podpowiedzi i przykładów możliwych rozwiązań w zakresie uproszczeń i stosowania standardów rachunkowości oraz najczęściej stwierdzanych nieprawidłowości, ich przyczyn powstania i sposobów zapobiegania.
• Otrzymanie obszernego materiału z załącznikami, zawierającymi przykładowe opisy dotyczące zarówno części obligatoryjnej, jak i fakultatywnej, w szczególności wzory dokumentów, instrukcji, opisów i księgowań.
• Poznanie odpowiedzialności i obowiązków w zakresie opracowania polityki rachunkowości, w tym obowiązków po stronie jednostek prowadzących wspólną obsługę – np. CUW, a także przykładowych opracowań polityki rachunkowości, polityki pod CUW – i zarządzenie w sprawie wprowadzenia instrukcji w sprawie tworzenia, obiegu i kontroli dokumentów księgowych.
• Możliwość konsultacji kwestii problemowych, wymiany doświadczeń z trenerem i innymi uczestnikami.

1. Obowiązek i odpowiedzialność kierownika jednostki, w tym kierownika jednostki obsługującej (CUW, Biuro Obsługi Wspólnej itp.) za ustalenie zasad (polityki) rachunkowości jednostki i jednostek obsługiwanych, jej utrwalenie w formie pisemnej oraz dokonywanie zmian.
2. Zakres odpowiedzialności głównego księgowego i pracowników merytorycznych – właściwych rzeczowo przy opracowaniu projektu dokumentacji opisującej przyjęte w jednostce zasady (politykę) rachunkowości:
• Co obejmuje rachunkowość jednostki?
• Dodatkowe ustalenia ujmowane w polityce rachunkowości jednostki – przykłady stosowanych rozwiązań.
• Zarządzenie kierownika dotyczące polityki rachunkowości – przykład.
• Zasady (polityka) rachunkowości samorządowej jednostki budżetowej – przykład.
3. Elementy obligatoryjne polityki rachunkowości, w tym: 
• Określenie roku obrotowego i wchodzących w jego skład okresów sprawozdawczych.
• Metody wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego.
• Sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym co najmniej:
− zakładowy plan kont, ustalający wykaz kont księgi głównej, przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych oraz ich powiązania z kontami księgi głównej, konta pozabilansowe,
− wykaz ksiąg rachunkowych, a przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera – wykaz zbiorów danych, tworzących księgi rachunkowe na informatycznych nośnikach danych z określeniem ich struktury, wzajemnych powiązań oraz ich funkcji w organizacji całości ksiąg rachunkowych i w procesach przetwarzania danych,
− opisu systemu przetwarzania danych, a przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera – opisu systemu informatycznego, zawierającego wykaz programów, procedur lub funkcji, w zależności od struktury oprogramowania, wraz z opisem algorytmów i parametrów oraz programowych zasad ochrony danych, w tym w szczególności metod zabezpieczenia dostępu do danych i systemu ich przetwarzania, a ponadto określenie wersji oprogramowania i daty rozpoczęcia jego eksploatacji.
• Aktualizacja polityki rachunkowości w przypadku zmiany nazwy programu FK – przykładowy rejestr zmian wersji oprogramowania.
• Określenie systemu, służącego ochronie danych i ich zbiorów, w tym dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych i innych dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów.
• Ogólne zasady sporządzania sprawozdań finansowych – przykładowe zapisy.
• Metody, terminy i częstotliwość inwentaryzowania składników majątkowych – przykładowe opisy.
4. Tworzenie, obieg i kontrola dokumentów księgowych – przykładowa instrukcja:
• Elektroniczna dekretacja dowodów księgowych.
• Czy można prowadzić ewidencję pomocniczą w arkuszu kalkulacyjnym?
• Czy politykę rachunkowości należy mieć w wersji papierowej, czy może być tylko w wersji elektronicznej?
• Sytuacje, w których główny księgowy może odmówić podpisania dokumentu.
• Zasady tworzenia instrukcji kasowej, druków ścisłego zarachowania, inwentaryzacyjnej i magazynowej – przykładowe instrukcje.
5. Uproszczenia, z których jednostka może skorzystać w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, dopuszczone przepisami o rachunkowości.
6. Zasady ustalania polityki rachunkowości w jednostkach prowadzonych przez CUW – przykładowa polityka rachunkowości.
7. Zasady stosowania zapisów krajowych i międzynarodowych standardów rachunkowości w polityce rachunkowości jednostki.
8. Dodatkowe opisy, które powinny się znaleźć w polityce rachunkowości jednostki, związane z oceną zdolności jednostki do kontynuowania działalności, analizą ryzyk czy utratą wartości aktywów i prezentacja tych zdarzeń w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym jednostki.
9. Zmiany wymagające i niewymagające nowelizacji polityki rachunkowości – przykłady.
10. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w zakresie tworzenia, stosowania i aktualizowania polityki rachunkowości.
11. Dyskusja. 
 

Kierownicy i główni księgowi jsfp, a także do osoby ich zastępujące lub działające w ich imieniu czy z upoważnienia, a także biorące udział w tworzeniu, wdrażaniu i dokonywaniu zmian w polityce rachunkowości jednostki, wszyscy pracownicy merytoryczni, zobligowani do znajomości i stosowania w codziennej pracy przyjętych w jednostce zasad (polityki) rachunkowości, pracownicy wydziałów kontroli wewnętrznej i audytu.

Ekonomistka, pedagog, specjalistka z zakresu finansów publicznych, długoletnia księgowa w jst. Autorka artykułów i trener w dziedzinie finansów publicznych oraz rachunkowości. Wykładowca na uczelni wyższej. Praktyk, który dzięki swemu wieloletniemu doświadczeniu przekazuje w sposób jasny i przystępny, sprawdzone metody w pracy służb księgowych. Wieloletni ekspert w FRDL wysoko oceniany przez uczestników szkoleń.