1. Wstęp - kontrola zarządcza w świetle aktualnych unormowań ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, w tym:
• Definicja ustawowa, cel i zakres kontroli zarządczej oraz znaczenie dla jednostki.
• Wymagane uregulowania wewnętrzne.
• Komunikat Nr 23 Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych (najważniejsze elementy), komunikat Nr 6 Ministra Finansów z dnia 6 grudnia 2012 r. w sprawie szczegółowych wytycznych dla sektora finansów publicznych w zakresie planowania i zarządzania ryzykiem.
• Kontrola zarządcza, a zakres odpowiedzialności:
- za sprawy finansowe,
- zamówienia publiczne,
- rachunkowość
kierownika jednostki, głównego księgowego oraz pracowników (w związku z delegowanymi zadaniami). Przykłady gotowych powierzeń skutkujących odpowiedzialnością pracowników również z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych za powierzone do realizacji zadania.
• Wybrane aspekty odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych kierownika jednostki, głównego księgowego i pozostałych pracowników w tym:
- wybrane czyny,
- wybrane aspekty prowadzonego postepowania o naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
2. Projektowana nowelizacja przepisów dotyczących kontroli zarządczej:
• Przyczyny nowelizacji.
• Zwiększenie nacisku na zapobieganie w ramach kontroli zarządczej nieprawidłowościom i nadużyciom finansowym, w tym konfliktowi interesów.
• Trzy poziomy kontroli zarządczej.
• Zmiany w zakresie oświadczenia o stanie kontroli zarządczej w jst i wprowadzenie obowiązku jego przesyłania do Ministra Finansów.
• Wprowadzenie możliwości wydania, przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta oraz przewodniczącego zarządu jednostki samorządu terytorialnego, szczegółowych wytycznych w zakresie kontroli zarządczej dla jednostki samorządu terytorialnego.
3. Projektowana nowelizacja przepisów dotyczących audytu wewnętrznego:
• Przyczyny nowelizacji.
• Nowa definicja audytu wewnętrznego w jst.
• Nowe progi kwotowe od których obowiązuje audyt wewnętrzny.
4. Dokumenty w kontroli zarządczej:
• Obligatoryjne.
• Zalecane – dobra praktyka.
• Fakultatywne.
5. Monitoring kontroli zarządczej:
• Podstawowe narzędzia kontrolne wykorzystywane w monitoringu – monitoring:
- procedur,
- celów/zadań,
- mierników/wskaźników.
• Stosowane dokumenty.
• Samoocena kontroli zarządczej.
• Rozliczanie z osiągniętych celów.
6. Nadzór sprawowany w ramach kontroli zarządczej nad jednostkami organizacyjnymi jst:
• Metody bezpośredniego nadzoru.
• Pozostałe mechanizmy kontrolne stosowane w nadzorze.
• Dokumentowanie realizowanego nadzoru nad jednostkami organizacyjnymi.
7. Oświadczenie (zapewnienie) o stanie kontroli zarządczej:
• Gotowe wzory oświadczeń o stanie kontroli zarządczej oraz unormowania rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 grudnia 2010 r. w sprawie wzoru oświadczenia o stanie kontroli zarządczej (w jakim zakresie może mieć ono zastosowanie do jednostek samorządu terytorialnego).
• Jak wypełniamy oświadczenie – co powinno, a co może zawierać.
• Kto musi, a kto może i do kiedy składać oświadczenie o stanie kontroli zarządczej.
8. Podstawa kontroli zarządczej czyli:
• Cele strategiczne i operacyjne.
• Odpowiednie ustalenie zadań – jakie jednostka będzie realizować w danym roku (kto powinien je określać i na jakim stopniu szczegółowości).
• Osób odpowiedzialnych za ich realizację – zakresy czynności.
• Praktyczne przykłady celów, zadań dotyczących jednostek samorządu terytorialnego w zakresie kontroli zarządcze
9. Określanie mierników/wskaźników realizacji celów/zadań w kontroli zarządczej:
• Różnica między miernikiem, a wskaźnikiem – kiedy je stosujemy, wartości docelowe.
• Główne grupy mierników/wskaźników, w tym: efektywności, skuteczności, wydajności, oszczędności, satysfakcji.
• Kto przygotowuje mierniki/wskaźniki, kto je zatwierdza.
• Zadania z jednym i wieloma miernikami/wskaźnikami.
• Monitorowanie i ocena realizacji wyznaczonych mierników/wskaźników, sprawozdawczość.
• Praktyczne przykłady z miernikami/wskaźnikami z jednostek samorządu terytorialnego.
10. Proces zarządzania ryzykiem do celów i zadań określonych przez jednostki (zostanie omówiony z praktycznymi przykładami z jst w zakresie przykładowych ryzyk oraz ich analizy i wyceny, zostaną również zaprezentowane przykłady rejestrów ryzyka):
• Definicja ryzyka.
• Zarządzanie ryzykiem – definicja i sposoby realizacji.
• Metody identyfikacji ryzyk.
• Analiza ryzyk oraz wycena ryzyk w zakresie prawdopodobieństwa wystąpienia oraz wpływu/skutku na realizację zadań.
• Właściciele ryzyk.
• Ryzyko nieodłączne i rezydualne.
• Poziom ryzyka akceptowalnego, a poziom ryzyka dopuszczalnego (apetyt na ryzyko).
• Reakcja na ryzyko:
• Tworzenie rejestru ryzyka – gotowe rozwiązania.
11. Badanie satysfakcji klienta w ramach kontroli zarządczej – przykładowe ankiety.
12. Kontrola kontroli zarządczej przez RIO i NIK – co jest kontrolowane i w jakim zakresie.