Jak skutecznie prowadzić egzekucję administracyjną obowiązków o charakterze niepieniężnym?

W dniu 25 marca 2024 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Nowe przepisy wprowadzają szereg zmian mających na celu usprawnienie prowadzenia czynności w egzekucji administracyjnej:

• nałożono nowe obowiązki na wierzyciela,
• wprowadzono nowe oraz zmieniono dotychczasowe środki prawne (środki zaskarżania),
• rewolucyjne zmiany dotknęły także kosztów egzekucyjnych,

Istotnym problemem są nadal spory o właściwość miedzy organami administracji publicznej. Proponowane szkolenie kładzie nacisk na aspekt praktyczny. Uczestnikom zostaną przedstawione wzory postanowienia w przedmiocie grzywny w celu przymuszenia, postanowienia w przedmiocie wykonania zastępczego, postanowienia w przedmiocie wezwania zobowiązanego do wykonania obowiązku wskazanego w  tytule wykonawczym, z zagrożeniem zastosowania przymusu bezpośredniego czy postanowienia w  przedmiocie zarzutów.

Zajęcia obejmą swoim zakresem również zmiany przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym, które także weszły w życie 25 marca 2024 r.

• Szczegółowa analiza aktualnych obowiązków wierzyciela w przypadku uchylania się zobowiązanego od wykonania ciążącego na nim obowiązku o charakterze niepieniężnym np. usunięcia odpadów, przywrócenia stosunków wodnych na gruncie, zakończenia rekultywacji wyrobiska.
• Przypomnienie konsekwencji bezczynności organów administracji, czyli ignorowania niewykonania obowiązku przez zobowiązanego.
• Omówienie zasad prowadzenia przez organ egzekucyjny postępowania egzekucyjnego i stosowania przez niego środków egzekucyjnych, służących doprowadzeniu do wykonania obowiązku.
• Przedstawienie wzorów dokumentów związanych z egzekucją administracyjną obowiązków o  charakterze niepieniężnym.

1. Spory o właściwość:
• Negatywny spór o właściwość – który organ administracji publicznej jest wierzycielem, a w konsekwencji organem egzekucyjnym obowiązków o charakterze niepieniężnym?
• Postępowanie w sprawie sporu o właściwość, m. in. kto może wystąpić z wnioskiem o rozpatrzenie sporu, tryb postępowania, podmiot właściwy do rozstrzygnięcia sporu.
• Konsekwencje rozstrzygnięcia sporu o właściwość - powaga rzeczy osądzonej.
2. Wykonalność decyzji oraz obowiązków, wynikających z mocy prawa:
• Decyzja ostateczna a decyzja prawomocna.
• Rygor natychmiastowej wykonalności, odwołanie, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, wnioski w trybach nadzwyczajnych, skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego, skarga kasacyjna a wykonalność decyzji administracyjnej.
• Jak zweryfikować wykonanie obowiązku niepieniężnego?
3. Podmioty postępowania egzekucyjnego:
• Zobowiązany, m.in. kwestia współwłasności, następstwa prawnego, zmiany zobowiązanego przed wszczęciem egzekucji oraz w toku postępowania egzekucyjnego, wykreślenie zobowiązanego z KRS.
• Wniosek o ustanowienie kuratora dla osoby prawnej, która nie posiada zarządu - przedstawiciela dla osoby niezdolnej do czynności prawnych.
• Wierzyciel.
• Organ egzekucyjny m.in. nadzór nad egzekucją.
4. Czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych – obowiązki wierzyciela:
• Obowiązek systematycznej kontroli wykonania obowiązków niepieniężnych.
• Skarga na bezczynność wierzyciela (art. 6 § 1a u.p.e.a.) – konsekwencje ignorowania niewykonania obowiązku.
• Pojęcie „uchylania się” zobowiązanego od wykonania obowiązku.
• Upomnienie - regulacje dotyczące m .in.: danych zawartych w upomnieniu, terminu wystawienia upomnienia, skuteczności doręczenia upomnienia w świetle k.p.a., kosztów upomnienia, księgowania kosztów upomnienia.
• Tytuł wykonawczy - regulacje dotyczące m. in.: wzoru tytułu, danych niezbędnych do wystawienia tytułu, terminu wystawienia tytułu.
5. Tok postępowania egzekucyjnego dotyczącego obowiązków o charakterze niepieniężnym:
• Postępowanie egzekucyjne w administracji a egzekucja administracyjna.
• Możliwe do zastosowania środki egzekucyjne: wykonanie zastępcze, czy grzywna w celu przymuszenia? Zasady nakładania grzywny w celu przymuszenia przy współzobowiązanych, dlaczego taka a nie inna wysokość grzywny w celu przymuszenia? Przesłanki wymiaru grzywny w celu przymuszenia.
• Umorzenie grzywny w celu przymuszenia.
• Zwrot uiszczonej grzywny w celu przymuszenia.
• Finansowanie wykonania zastępczego.
• Zabezpieczenie poniesionych kosztów wykonania zastępczego.
6. Środki prawne (środki zaskarżania):
• Zarzut: m.in. zarzut jako sformalizowany środek prawny, nowy termin na złożenie zarzutu, oddalenie zarzutu a niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu. Jak odróżnić zarzut od skargi na czynność egzekucyjną?
• Skarga na czynność egzekucyjną organu egzekucyjnego.
• Skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego.
• Rozstrzygnięcie w przypadku uchybienia terminu do wniesienia środka prawnego.
7. Dyskusja, wymiana doświadczeń oraz odpowiedzi na pytania uczestników szkolenia.
 

Pracownicy jst, wydający decyzje administracyjne, nakładające obowiązki o charakterze niepieniężnym oraz prowadzący postępowania egzekucyjne w administracji.

Członek etatowy Samorządowego Kolegium Odwoławczego (w zakresie obowiązków m. in. nadzór nad egzekucją administracyjną, orzekanie w sprawach dotyczących odpadów, ochrony przyrody i środowiska, podatków, utrzymania czystości i porządku w gminach). Wykładowca, prowadzący szkolenia na terenie całej Polski dla kadr urzędów administracji samorządowej i rządowej. Prowadził egzekucję administracyjną w Urzędzie Miasta Łodzi. Autor publikacji dotyczących egzekucji administracyjnej.