Egzekucja nienależnie pobranych świadczeń z pomocy społecznej - aktualne wzory, poprawne wypełnianie i przekazywanie tytułów wykonawczych do organów egzekucyjnych

Proponujemy Państwu udział w szkoleniu, podczas którego uzyskają Państwo wiedzę, dotyczącą skutecznej egzekucji administracyjnej nienależnie pobranych świadczeń z pomocy społecznej. Prowadząca szczegółowo omówi obowiązujące wzory dokumentów, ich poprawne wypełnianie, zasady i procedurę egzekucji, a także dotychczasowe doświadczenia z elektronicznym przekazywaniem tytułów wykonawczych oraz najczęściej występujące problemy z tym związane.

Omówienie najważniejszych i najbardziej problematycznych zagadnień, uzyskanie odpowiedzi na pytania:

• Jakie są doświadczenia po roku funkcjonowania elektronicznych tytułów wykonawczych, jakie problemy występują najczęściej?
• Na które elementy przy wypełnianiu elektronicznego TW zwrócić szczególną uwagę i jakie konsekwencje dla wierzyciela spowodować może niepoprawne wypełnienie TW?
• Kto podpisuje TW - wójt czy kierownik/pracownik OPS?
• Jak sprawdzić aktualny status przekazanego do organu egzekucyjnego TW?
• Jakie problemy praktyczne mogą wystąpić przy przepływie informacji wewnątrz jednostki organizacyjnej wierzyciela w związku z e-ZW (elektronicznym zawiadamianiem wierzyciela o nieprzyjęciu e-TW)?
• Czy wraz z e-TW musi być przekazany wniosek egzekucyjny?
• Czy jednym e-TW można objąć kilka należności od jednego zobowiązanego?
• Czy po śmierci zobowiązanego do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia z pomocy społecznej należności można dochodzić od jego spadkobierców?
• Jeżeli spadkobiercy nie przeprowadzają postępowania spadkowego czy OPS może/musi to postępowanie przeprowadzić i kto za to płaci?
• Co zrobić, aby do minimum ograniczyć płacenie kosztów egzekucyjnych?

Uwaga! Uczestnicy szkolenia otrzymają w materiałach szkoleniowych m.in. wybrane wzory pism, w tym: nowy wzór upomnienia z pouczeniem, wzory pism kierowanych do organu egzekucyjnego, oraz wzór procedury wewnętrznej dot. obowiązków wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym.

1. Ogólna charakterystyka świadczeń pomocy społecznej pobranych nienależnie:

• Kiedy mamy do czynienia ze świadczeniem nienależnie pobranym?
• W jaki sposób określane są świadczenia nienależnie pobrane?
• Decyzje administracyjne wydawane osobom, które pobrały nienależne świadczenia i są  zobowiązane do ich zwrotu (m.in. decyzje z ustaw: o pomocy społecznej, o świadczeniach rodzinnych, o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, o dodatkach mieszkaniowych, o systemie oświaty).
• Czy decyzja stwierdzająca nienależnie pobrane świadczenie oznacza automatycznie obowiązek zwrotu takiego świadczenia?
• Czy decyzja nakazująca zwrot nienależnego świadczenia jest decyzją odrębną od decyzji ustalającej nienależne świadczenie?
• Czy w przypadku wydania decyzji ustalającej nienależnie pobrane świadczenie zawsze należy żądać zwrotu świadczenia?
• Odsetki od nienależnie pobranych świadczeń. Od kiedy i jakie odsetki liczyć?

2. Wybrane zagadnienia dotyczące stosowania ulg w spłacie nienależnie pobranych świadczeń z pomocy społecznej:

• Czy wolno umorzyć w całości lub w części nienależnie pobrane świadczenie?
• Czy wolno stosować ulgi w postaci odroczenia terminu zwrotu lub rozłożenia na raty nienależnie pobranego świadczenia?
• Czy wolno stosować ulgi w spłacie nienależnie pobranych świadczeń po wszczęciu postępowania egzekucyjnego?
• Czy wolno i kiedy odstąpić od dochodzenia nienależnie pobranych świadczeń?
• Kiedy przedawnia się prawo do wydania decyzji o zwrocie nienależnie pobranego świadczenia?
• Kiedy przedawniają się należności wynikające z decyzji o zwrocie nienależnych świadczeń?
• Co przerywa bieg terminu przedawnienia zwrotu nienależnego świadczenia z pomocy społecznej?
• Co ze zwrotem nienależnie pobranego świadczenia w przypadku zgonu świadczeniobiorcy?
• Czy w przypadku gdy spadkobiercy świadczeniobiorcy nie przeprowadzają postępowania spadkowego może/musi to zrobić OPS?

3. Egzekucja administracyjna nienależnie pobranych świadczeń z pomocy społecznej – zagadnienia ogólne:

• Ośrodki pomocy społecznej jako wierzyciele nienależnie pobranych świadczeń.
• Pozycja prawna wierzyciela (OPS) przy egzekucji nienależnie pobranych świadczeń.
• Ustalenie właściwości miejscowej organu egzekucyjnego.
• Jakie upoważnienia powinni posiadać pracownicy OPS podpisujący upomnienia i tytuły wykonawcze?
• Czy TW wystawiony przez OPS powinien podpisać wójt czy kierownik/pracownik OPS-u i jakim podpisem?

4. Czynności wierzyciela (OPS) poprzedzające wszczęcie egzekucji administracyjnej:

• Omówienie aktualnego rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie postępowania wierzycieli należności pieniężnych.
• Działania informacyjne wierzyciela – kiedy stosować? W jakiej formie? Sposób i cel dokumentowania.
• Upomnienie – kiedy musi być wystawione? Jaka jest minimalna kwota? Kiedy upomnienie musi być wystawione?
• Zmiana wysokości kosztów upomnienia – od kiedy stosować nowe koszty?
• Zmiana zasad przedawnienia kosztów upomnienia - kiedy przedawniają się koszty upomnienia doręczone od 20 lutego 2021r., a kiedy koszty wynikające z upomnień doręczonych przed 20 lutego 2021r.? Przedstawienie praktycznych przykładów liczenia terminów przedawnienia.
• Czy w przypadku wydania decyzji o zwrocie nienależnie pobranych świadczeń upomnienie musi być zawsze wystawione i doręczone świadczeniobiorcy?
• Obligatoryjne elementy upomnienia. Kto określa wzór upomnienia? Zmiana podstawy prawnej upomnienia, treść pouczeń, konsekwencje braku poinformowania wierzyciela lub/i organu egzekucyjnego o zmianie miejsca zamieszkania. Czy upomnienie musi być podpisane?
• Koszty upomnienia – czy zawsze należy zapłacić koszty upomnienia? (np. świadczeniobiorca zwraca nienależne świadczenie po wysłaniu upomnienia, ale przed jego odbiorem, zwrot nienależnie pobranego świadczenia w tym samym dniu co doręczone upomnienie?) Kiedy przedawniają się koszty upomnienia?
• Czy wierzyciel musi informować organ egzekucyjny o przedawnieniu kosztów upomnienia?

5. Wystawianie i kierowanie do egzekucji administracyjnej elektronicznego tytułu wykonawczego - sposoby elektronicznego przekazywania TW:

• Omówienie aktualnego wzoru TW i prawidłowego wypełnienia - wybrane elementy, m.in. pouczenie dla małżonka zobowiązanego o prawie sprzeciwu w sprawie odpowiedzialności majątkiem wspólnym, sposób przesłania do organu egzekucyjnego.
• Elektroniczny tytuł wykonawczy - TW-1(5) – jak prawidłowo wypełnić? Omówienie wybranych elementów tytułu wykonawczego – na co zwrócić szczególną uwagę?
• Omówienie najczęściej występujących błędów w sporządzaniu tytułów wykonawczych. Jak prawidłowo określić odsetki w tytule wykonawczym? Jaką datę doręczenia upomnienia wskazać w przypadku podwójnego awizo?
• Czy i kiedy wierzyciel powinien załączyć do przekazywanego tytułu wykonawczego informację dodatkową?
• Upoważnienie do podpisywania TW w tym podpis elektroniczny – w jaki sposób uzyskać dostęp do elektronicznego podpisu? Kto może podpisywać TW podpisem elektronicznym?
• Konsekwencje dla wierzyciela nieprawidłowo sporządzonego elektronicznego TW.
• Czy w przypadku nieprzyjęcia TW przez aplikację e-TW należy poprawić czy wystawić nowy TW? Jaki numer nadać- dotychczasowy czy nowy? Data wystawienia, data naliczenia odsetek itp.

6. Wybrane, istotne dla wierzyciela, zagadnienia z przebiegu postępowania egzekucyjnego w administracji:

• Moment wszczęcia postępowania egzekucyjnego – zmiana przepisów (rozróżnienie pomiędzy wszczęciem postępowania egzekucyjnego i wszczęciem egzekucji).
• Badanie dopuszczalności przystąpienia do egzekucji przez organ egzekucyjny. Przesłanki i konsekwencje dla wierzyciela nie przystąpienia do egzekucji. Co wierzyciel może zrobić po otrzymaniu zawiadomienia o nieprzystąpieniu do egzekucji?
• Obowiązki wierzyciela w zakresie współdziałania z organem egzekucyjnym.
• W jakich sprawach wierzyciel musi niezwłocznie informować organ egzekucyjny i w jakiej formie? Nowe dane w zawiadomieniach wierzyciela, wysyłanych do organu egzekucyjnego. Dodatkowe obowiązki wierzyciela w związku ze zmianami przepisów w zakresie kosztów egzekucyjnych.
• Jakie mogą być konsekwencje nieterminowego poinformowania organu egzekucyjnego np. o wpłacie należności objętej tytułem wykonawczym do wierzyciela?
• Nowe sposoby płatności egzekwowanych należności. Czy osoby nie będące zobowiązanymi mogą zapłacić egzekwowaną należność za zobowiązanego?

7. Zmienione zasady ponownego wszczęcia postępowania egzekucyjnego:

• Czy i w jaki sposób można ponownie wszcząć egzekucję administracyjną po uprzednim umorzeniu postępowania?
• Wniosek wierzyciela o ponowne wszczęcie egzekucji (zakres informacji przekazywanych przez wierzyciela do organu egzekucyjnego, dalszy lub dotychczasowy TW jako podstawa ponownego wszczęcia egzekucji).
• Wprowadzenie nowej instytucji – skierowanie przez wierzyciela lub organ egzekucyjny do zobowiązanego wezwania o wyjawienie majątku (forma wyjawienia majątku). Jak postąpić w przypadku, gdy zobowiązany nie reaguje na wniosek o wyjawienie majątku?
• Zawiadomienie organu egzekucyjnego o ponownym wszczęciu egzekucji administracyjnej (dochodzenie kosztów egzekucyjnych powstałych w umorzonym postępowaniu egzekucyjnym w toku ponownie wszczętej egzekucji).

8. Fundamentalne zmiany przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w zakresie kosztów egzekucyjnych:

• Istotny wzrost kosztów egzekucyjnych (określenie maksymalnej wysokości opłat egzekucyjnych, opłata manipulacyjna, nowy katalog wydatków egzekucyjnych).
• Kiedy koszty egzekucyjne pokrywa wierzyciel?
• Co wierzyciel może zrobić, aby ograniczyć przypadki ponoszenia kosztów egzekucyjnych?
• Czy i na jakich zasadach koszty egzekucyjne należne od wierzyciela mogą być umorzone?
• Zmiana zasad przedawnienia kosztów egzekucyjnych.

9. Odpowiedzi na pytania.

Pracownicy księgowości miejskich i gminnych ośrodków pomocy społecznej (MOPS, GOPS), Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie, którzy zajmują się ściąganiem od dłużników nienależnie pobranych świadczeń udzielonych wcześniej z pomocy społecznej, a także osoby nadzorujące i odpowiedzialne za likwidację zaległości publicznoprawnych, zainteresowane nabyciem wiedzy specjalistycznej i praktycznych umiejętności z zakresu postępowania egzekucyjnego w administracji.

Doświadczony szkoleniowiec i praktyk z zakresu procedur postępowania podatkowego, wymiaru podatków i opłat lokalnych, rachunkowości opłat za gospodarowanie odpadami lokalnymi, kontroli wewnętrznej, dochodów samorządowych, windykacji należności budżetowych, cywilnoprawnych jak i publicznoprawnych. Przez wiele lat pełniła funkcje Dyrektora Wydziału Podatków i Opłat oraz Z-ca Dyrektora Wydziału Egzekucji Administracyjnej i Windykacji w jednym z największych urzędów miejskich, nadzorując wymiar, pobór, rachunkowość i egzekucję należności budżetowych. Autorka opracowań w czasopismach, np. Wspólnota, Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych, Finanse Publiczne. Stały współpracownik FRDL.