Mija dziś 35 lat o przyjęcia przez Sejm RP ustawy o samorządzie terytorialnym. Wprowadzenie samorządu na poziomie gmin było początkiem reaktywacji władz lokalnych w Polsce.

„Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po całym dniu ciężkiej debaty, a właściwie po paru tygodniach ciężkiej pracy prowadzonej przez komisje sejmowe, dochodzimy do momentu, w którym Wysoka Izba podejmie decyzję o przyszłym kształcie samorządu terytorialnego, decyzję o kluczowym znaczeniu, o wielkiej wadze dla przyszłego przebiegu reform Polski. Do tej reformy, jak Wysoka Izba dobrze wie, rząd przywiązuje ogromną wagę. Rząd jest głęboko zainteresowany tym, aby stworzyć autentycznie działające samorządy terytorialne, aby ludność miast i wsi przejęła w swoje ręce, swoje sprawy o charakterze lokalnym.”

Tymi słowami 8 marca 1990 roku profesor Jerzy Regulski rozpoczął wystąpienie podsumowujące debatę parlamentarną nad ustawą o samorządzie terytorialnym. Dziś obchodzimy 35. rocznicę jej przyjęcia przez Sejm RP, co dało początek reformie, która odnowiła samorządność po kilku dekadach PRL-u.

Gdy dziś czytamy słowa osób odpowiedzialnych za jej przeprowadzenie, dostrzegamy entuzjazm i przekonanie, że Polacy mają prawo w demokratycznych wyborach wskazać swoich przedstawicieli we władzach lokalnych, a ci podołają nałożonym na nich obowiązkom. Choć zmiany w tamtym okresie były bardzo dynamiczne, to – jak podkreślał w sejmowej debacie Walerian Pańko – projekt nowej ustawy był szeroko konsultowany.

Samorząd to wolność, czyli możliwość podejmowania decyzji na własną odpowiedzialność. W związku z tym jestem optymistą co do tego, jak będą działały rady przyszłych gmin w Polsce, ponieważ w Polsce jesteśmy bardzo przywiązani do ideałów wolności, pojmowanej jako odpowiedzialność za podejmowane decyzje, dokonywanie wyboru. Dlatego myślę, że powinniśmy być optymistami.”

– tak swoje wystąpienie zakończył inny ze współautorów reformy, ówczesny Senator Jerzy Stępień.

Dzisiejsza rocznica to także dobra okazja, by zastanowić się, czy w obecnych trudnych czasach nie brakuje w naszym życiu publicznym podobnych postaw.

W najbliższych tygodniach będziemy jeszcze powracać do 35-lecia odnowienia samorządu terytorialnego w Polsce. Zachęcamy do śledzenia naszych mediów społecznościowych i odwiedzania naszej strony.

Więcej na temat reformy z 1990 roku piszemy na naszym blogu. 

Dokładny zapis debaty z posiedzenia Sejmu RP 8 marca 1990 dostępny jest tutaj.